کاروانسرای خانات

۸ تیر ۱۳۹۷
کاروانسرای خانات را به اواخر دوران ناصرالدین شاه قاجار و سال‌های حدود ۱۳۰۰ هجری قمری نسبت داده‌اند. در نقشه تهران نیز که در سال ۱۳۰۹ هجری قمری توسط نجم الملک تهیه شده، عمارت کاروانسرا وجود دارد. کاروانسرا در جوار جاده برون‌شهری تهران یعنی «جاده حضرت عبدالعظیم» بنا گردید که آن زمان از خارج بافت تهران قرار داشته‌است. تا اواسط سلطنت ناصرالدین شاه تهران هنوز در حصار صفوی که در سال ۹۶۱ هجری قمری بنا گردیده بود، محصور بود و در این زمان حصار قدیمی تهران خراب و حصار جدیدی ناصری گرداگرد آن ساخته شد و بدین ترتیب ضلع جنوبی حصار از خیابان مولوی به خیابان شوش تغییر کرد و با توسعه شهر، کاروانسرای خانات داخل تهران افتاد. عمارت کاروانسرای خانات، بزرگترین بنا در نوع خود در داخل بافت مرکزی شهر تهران و همچنین داخل بافت تاریخی بوده که فاقد حریم مصوب می‌باشد. کاروانسرا تاکنون کاربری خود را حفظ کرده‌است. کاروانسرای خانات در زمینی قرار گرفته‌است که اضلاع چهار گوشه آن غیر متقارن است اما صحن بنا از محوطه‌ای چهارگوش و متقارن شکل گرفته و به این ترتیب قناسی زمین از دید بازدیدکننده پنهان مانده‌است. در صحن بنا حجره‌های متقارن که تعداد آن به ۵۴ واحد می‌رسد، استقرار یافته‌اند. صحن دارای دو ایوان است که یک ایوان در سمت شرق به ورودی اصلی بنا راه دارد و ایوان دیگری در غرب به ورودی دوم بنا منتهی می‌شود. ورودی اصلی بنا با دالانی که در اطراف آن حجرات بزرگی قرار دارند به بازار امین السلطان راه دارد. در ضلع شمال شرقی پس از عبور از یک دالان به باربند و اصطبل‌ها می‌رسیم که در قدیم محل نگهداری چهارپایان بوده‌است. کاروانسرای خانات واقع در خیابان صاحب جمع، شمال میدان شوش، جنوب چهارراه مولوی است.
شایان محرابی
https://www.tehranpicture.ir/u/2p1